„Zaprzestańcież raz wreszcie, na bogów, podziwiać rzeczy zewnętrzne! Zaprzestańcież zaprzedawać siebie w niewolę, najpierw – dobrom zewnętrznym, a przez nie z kolei ludziom, którzy te dobra mogą wam dać, ale mogą i zabrać.” Epiktet Diatryby, III.20

Stoicyzm to droga ku wolności. Niezależności od wyroków losu czy działań innych ludzi. By ją osiągnąć, potrzebujemy umiejętnie zarządzać tym, co zależne od nas – naszymi myślami, planami, ale także i pragnieniami.

Jeśli pragniesz niewłaściwych rzeczy, czyli tych niezależnych od Ciebie, już jesteś zgubiony! Po pierwsze: możesz zrobić wszystko, co tylko potrafisz, by uzyskać wymarzony rezultat. Wykorzystać w pełni swoją kreatywność, poświęcić pracy nad celem mnóstwo energii, czasu i wyrzeczeń, a i tak nie uda Ci się rozkochać w sobie osoby, która wpadła Ci w oko czy zarobić milionów na swoim produkcie. Zbyt wiele nie zależy od Ciebie.

Po drugie, nawet jeśli uda Ci się osiągnąć upragniony efekt w postaci świetnie płatnej posady albo uznania w społeczności w której się udzielasz, będziesz drżeć z lęku, że ktoś lub coś w każdej chwili może Ci to odebrać. Szef może zwolnić Cię z pracy, pomimo tego, że przykładasz się do niej bardziej niż inni. Influencer może skrytykować Twoje dzieło czy Twoją postawę i nagle ludzie, którzy jeszcze tydzień wcześniej Cię wychwalali, teraz odwrócą się od Ciebie plecami.
Co więc będziesz robić, ze strachu przed stratą pożądanego dobra? Będziesz mówić nie to, co myślisz, ale to co wydaje Ci się, że osoba lub grupa, która ma nad Tobą kontrolę, chciałby usłyszeć. Będziesz zawierać śliskie kompromisy. Nie będziesz asertywnie bronić swoich granic, ale ustępować, by przypadkiem nikt nie odebrał Ci tego, czego tak pragniesz.

Czy to brzmi dla Ciebie jak przepis na Dobre Życie? Złota klatka, nawet jeśli ma 200 metrów kwadratowych i basen, wciąż pozostaje więzieniem. Żadne dobra materialne ani status społeczny nie zrekompensują Ci kosztów psychicznych i duchowych sprzedania swojej wolności.

Jak więc żyć, według stoików? Pragnąć tylko tych rzeczy, które są zależne od nas. Dobrych myśli, sensownych planów, mądrych wyborów i siły do działania. Rzeczy w pełni od nas zależnych. Wtedy żaden wpływowy człowiek nie będzie nam w stanie odebrać naszej wolności i naszego szczęścia. Zbudujemy wewnętrzną twierdzę, do której nikt poza nami nie będzie miał wstępu.

Jeśli los obdarzy nas pewnymi łaskami, przyjmijmy je z wdzięcznością. Nie przywiązujmy się jednak do nich. By gdy los się o nie upomni, oddać je bez urazy i ze stoickim spokojem.

Dziękuję Ci za wysłuchanie podcastu. Po więcej wartościowych stoickich materiałów zapraszam na stronę www.odlaikadostoika.pl. A w następnym odcinku zajmiemy się Ubóstwem bogacza
Do usłyszenia! Żegna się Andrzej Bernardyn.


[w intro podcastu użyty został utwór fragment utworu the Path of the Golbin King – Kevina MacLeoda]