ReFi Türkiye Podcast'in 2. bölümünde İDEMA, İhtiyaç Haritası ve SOS Chain deneyimlerinden tanıdığımız Ali Ercan Özgür ileyiz. Ercan'dan, afet ve insani kriz dönemlerinde yürüttüğü koordinasyon temelli çalışmaların kapsamını ve motivasyonlarını dinledik. Yakın dönemde yaşadığımız, aniden gelişen ve çarpıcı sonuçlar doğuran krizlerden örnekler dinledik; bunun yanı sıra, uluslararası kalkınmadan bağış yönetimine web3 odağından sosyal etkiye, farklı alanlara değinen bir sohbet gerçekleştirdik. Bölüm içinde duyacağın kodla, podcast bölümü için özel olarak hazırladığımız NFT'yi POAP üzerinden alabilirsin.


Üniversite yıllarından beri kalkınma ve merkeziyetsizleştirme ile ilgilenen Özgür, sosyal kalkınma projeleri üretmek ve yönetmek için 2011 yılında IDEMA Uluslararası Kalkınma organizasyonunu kurdu. IDEMA’da kurucu ortak ve yöneticilik pozisyonuna devam ederken, Mert Fırat ile beraber 2014’de, ihtiyaç sahipleri ve onlara destek olmak isteyen bireyler ve kurumlar arasında aracısız ve şeffaf bir platform kurmak üzere İhtiyaç Haritası’nı hayata geçirdi. Bu projelerine ek olarak, dünya çapında afetler ve insani krizler için blok zinciri fonu olan SOS Chain’i herkes için merkeziyetsiz adil bir ekosistem hedefi ile geliştiriyor.


ReFi Türkiye Podcast Nedir?

Akbank LAB ve imece iş birliğinde yürütülen ReFi Türkiye programı kapsamında ürettiğimiz podcast'te “Yeni teknolojilerin yardımıyla sürdürülebilirliğin ve döngüselliğin bir adım ötesine geçmek ve sistemleri onaran bir ekonomik model kurmak mümkün mü?” sorusuna cevap arıyoruz. Web 3.0 teknolojileri ile etki ekosisteminin kesişim alanlarını konu alan, rejeneratif finans yani onarıcı finans odağında yaklaşım yürüttüğümüz bu serinin her bölümünde alanı inşa eden ve alana ışık tutan öncülerle sohbetler gerçekleştiriyoruz.

Bölümde Öne Çıkan Dakikalar

01.02 “Uluslararası Kalkınma ile IDEMA’nın Kuruluşuna Doğru’’
05.53 “SOS Chain ve Web3’un Buluşması’’
12.07 “Afet Zamanlarındaki Çalışmaları”
20.45 ‘’Girişim Projeleri ve Web3 Dünyası’’
24.48 ‘’Web3’un Heyecan Verdiği Alanlar’’
27.07 ‘’Web3’ün Yaratabileceği Riskler’’
31.13 ‘’Sınırsız Bir Bütçe Erişimiyle Eşitsizlikler Çözülebilir Mi?’’

Bu Bölümde Neler Konuştuk?

Tezini insani yardımların yönetimi - yönetişimi üzerine yapan Ali Ercan projelerin nasıl verimli hale geleceği, uluslararası kamu kaynakları ve bireysel bağışların nasıl yönetileceği üzerine düşünme motivasyonunu bir tespit ve örnek üzerinden anlatıyor: "Dünyada yardımların yönetimi bürokratik ve verimsizlik içeren merkeziyetçi bir yapıda. Honduras'ta 1 kız çocuğunun okutmaya destek olan giden 100 dolarlık projenin sadece 10 dolarından gerçek faydalanıcı yararlanır. Aradaki 90 dolar bürokrasiye ve proje yönetimlerine harcanır.”

Ali Ercan, kariyer yolculuğunu sosyal alanda yeni oluşumlar üretmek, topluluk kurmak, bunların ürün ve sürdürülebilir finansal modelleri olan yapılarla bezemeyi öğrenmek, kaynak çeşitliliği yaratmak ve krizlere adapte olmak olarak özetliyor.

Deprem, sel, orman yangını, mülteci meselesi gibi kriz ve afetlerdeki merkeziyet ve yardım koordinasyonu problemlerini vurgulayan Ercan, ortaya koydukları çözümü anlatıyor: "Taleple arzı buluşturup şehrin çeşitli yerlerine dağıtacak mekanizmayı kamuoyuyla da paylaşarak yürütmek.”

Ali Ercan'ın deyimiyle "merkeziyetçi bir yardımlaşmayı ve hiyerarşik yapıyı insandan insana demokratik hale getirmeye çalışan" İhtiyaç Haritası, ihtiyaç sahibi de daha sonrasında destekçi haline getiriyor.

"SOS Chain, 'afetler zamanı koordinasyonu hızlandıracağımız, finansla yereldeki ihtiyacı çok hızlı buluşturacağımız bir sistemi web3 mantığıyla yürütebilir miyiz' diye oluşturduğumuz bir girişim."

Ali Ercan'ın da dahil olduğu, bir sistem tasarımı yapılıp, tarafların ve paydaşların rol paylaşımını katılımcı biçimde birlikte tasarladıkları süreç ile İzmir Depremi’nde insanlar konteyner kentlere yerleşmek için 3 ay beklemek yerine, 1-2 hafta içinde sıcak bir eve yerleştiler.

Orman yangınlarına müdahale esnasında helikopterden tırmığa, karavandan duş yerine çeşitli ihtiyaçların karşılanmasına yönelik paranın ihtiyacı hemen karşılayabilecek bir hızda tedarik edilememesi de afet zamanlarında karşılaşılan güçlüklerden birisi. "Vakıflar, dernekler, şirketler bürokrasisinden dolayı, yine merkeziyetçi anlayıştan dolayı hazır değil ki belki o parayı 2 ay sonra hazır edebilecek ama bizim o an, şimdi, şu anda ihtiyacımız var. (...) Biz dedik ki 'afet trust fonu' oluşturabilir miyiz? (...) Kalkınma dünyasında ‘trust fund’ dediğimiz konseptler var yani hazırda bir para oluyor ,o sadece ihtiyaç ve bir spesifik alana yönelik kullanılıyor. (...) Hazırda bulunan fon anında harekete geçiyor, yereldeki ortağı gönderiliyor ve onlar o parayı kullanıyorlar. (...) Bunun tek çözümü de paydaşlar taraflar bilgiyi eşlemek, bunu da çözebilecek tabii ki teknoloji olduğunu düşündük."
Ali Ercan, "İyi şeyler düşünüyoruz, dünya için, mahallemiz için, gelecek nesiller için ve bunun için kaynak gerekiyor." diyor ve ekliyor: "Kaynak üretmenin parçası olabileceğin bir alan da geliyor. Bir finansa sahip olmak, onunla ilgili karar alıcı yerde olmak heyecan veriyor."
Ali Ercan'ın podcast'te vurguladığı bir diğer nokta da, güven alanlarını oluşturmaya olan ihtiyacımız: "Bu alan rekabet alanı değil. Avlu kurup buradaki farklı aktörleri- teknolojiciler, finansçılar, sosyal girişimcileri- bir araya getirmek gibi, katlanarak büyüsün.”

Bölüm İçeriğindeki Konulara Dair İleri Okuma Sayfaları:

https://bit.ly/3CXMFCo sayfasından Ali Ercan Özgür’ün önerdiği Raj Kumar’ın The Business of Changing the World kitabını, e-kitap halinde bulabilirsiniz.

https://bit.ly/3wxQ8nk sayfasından onarıcı finans kavramı etrafında ilerleyen ReFi Türkiye’nin çalışmalarını yakından inceleyebilirsiniz.

https://bit.ly/3wW9ToL sayfasından Ali Ercan Özgür’ün kurucu ortağı olduğu İhtiyaç Haritası hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.

https://bit.ly/3RFfgQX sayfasından Ali Ercan Özgür’ün yerel yönetimler, kalkınma, sürdürülebilirlik ve globale entegre olma konuları üzerine verdiği röportajı okuyabilirsiniz.

https://bit.ly/3RkmCts adresinden Özgür’ün TEDX’ te yaptığı ‘’Sosyal Medyanın Etki Alanına Nasıl Dahil Oluruz?’’ konuşmasını izleyebilirsiniz.

https://bit.ly/3QuCcSi adresinden imece platformu’nun afetleri konu alan “imece Dialogues” webinar oturumunun özetini okuyabilirsiniz.