Zapraszam do wysłuchania cyklu wykładów poświęconych poglądom, żyjącego w siedemnastym wieku filozofa angielskiego Henry’ego More’a na temat, który można określić jako ‘racjonalność wiary’. Chodzi o wiarę chrześcijańską, jako że nasz bohater nie tylko urodził się, wychował i dorastał w tej właśnie religii, ale był również duchownym Kościoła anglikańskiego. Jeśli chodzi afiliację filozoficzną More’a, to był jedną z ważnych postaci grupy filozofów zwanych platonikami z Cambridge.
Wykłady poświęcone filozoficznym poglądom More’a rozpoczynam od przedstawienia teologicznego tła jego twórczości. Pozwoli to Państwu w pełniejszym stopniu uchwycić podstawowy cel, jaki przyświecał nie tylko More’owi, ale i pozostałym platonikom z Cambridge. Była nim próba stworzenia teologii opartej na przekonaniu o możliwości racjonalnego ujęcia prawd dotyczących spraw boskich. Teologii, będącej reakcją na dominujące w tamtym czasie w Kościele anglikańskim nurty myśli kalwińskiej, przede wszystkim na właściwą jej teorię predestynacji. Z filozoficznego punktu widzenia najistotniejsze wydaje się to, że More, podstawę swej racjonalnej teologii odnalezł w tradycji platońskiej, rozszerzonej w znacznym stopniu przez neoplatońską metafizykę emanacyjną. More bardzo mocno podkreślał konieczność oparcia wiary na, jak podkreślał - dostępnym każdemu człowiekowi, racjonalnym odniesieniu do Boga. Z jednej strony uważał, że racjonalność wiary można najpewniej wykazać na drodze odwołania się do wrodzonych człowiekowi idei Boga i dobra moralnego. Idei, które w pewnym sensie trzeba sobie przypomnieć poprzez oczyszczenie duszy z wpływu tego, co zmysłowe i materialne. Z drugiej jednak strony zdawał sobie sprawę z tego, że zwraca się do audytorium zróżnicowanego, złożonego także z ludzi, jak by to sam określił – pogrążonych w zmysłowości, a więc niezdolnych do wspomnianego oczyszczenia. Do nich więc kieruje argumenty z zakresu ówczesnej filozofii naturalnej, starając się wykazać, że najbardziej zadowalającym wyjaśnieniem rozumnego działania przyrody jest odwołanie się do aktywnej roli Boga, posyłającego do świata Ducha Natury, nazywanego przez More’a Vicarious power of God, który kieruje obserwowanymi przemianami świata materialnego.