12 GIU 2024 · Wraz z dr Joanną Orzeł z Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego, zbieramy Was w podróż śladami polskiej szlachty i magnaterii, która w XVII i XVIII coraz liczniej odwiedzała zachodnioeuropejskie miasta. Czym była “tura kawalerska”? Co w europejskich miastach interesowała szlachciców najmocniej? Jakie przed podróżą mieli o nich pojęcie przed wyjazdem z Rzeczpospolitej? Czy mieli sobie coś ze współczesnych turystów lub “erasmusowych" studentów? W jakich dramatycznych, a jednocześnie ważnych dla Europy, wydarzeniach brał udział ojciec polskiego króla jako młodzieniec? O tym wszystkim (i nie tylko), dowiecie się z dzisiejszego odcinka! Zapraszamy!

7 FEB 2024 · Zapraszamy na pierwsze w tym roku miastorie! Wraz z Gniewomirem Hawraszem z Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk zabierzemy Was do barwnego, uniwersyteckiego świata średniowiecznej i nowożytnej Padwy. Opowiemy o początkach Uniwersytetu, przejdziemy się po salach wykładowych, dowiemy się co nieco o padewskich studentach (w tym słynnych Polakach!) oraz zastanowimy czy jaką rzeczywistą wartośc ma jego motto - Universa Universis Patavina Libertas ("Wolność Padwy jest absolutnie dla każdego"). Miłego słuchania!

1 NOV 2023 · Procesy czarownic w Salem to wiedza powszechna, ale czy słyszeliście kiedyś o walce z czartem w Kleczewie? W XVII wieku tamtejszy sąd zajmował się aż 131 sprawami oskarżonych o czary, o których opowiedział nam prof. Tomasz Wiślicz z Instututu Historii Polskiej Akademii Nauk.

22 OTT 2023 · W dzisiejszej miastorii rozmawiamy z Igorem Niewiadomskim z Zakładu Historii XX w. Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego, o tym jak organizowano sport w poczatkach PRL. Czy sport odbudowywano odgórnie czy oddoleni? Co wiemy o pierwszych zawodnikach? Kiedy sport przestał być zwykłym "sportem", a zaczął być propagandowym widowiskiem? Zapraszamy do wysłuchania!

1 AGO 2023 · W najnowszej miastorii cofamy się o kilka wieków, do Średniowiecza. Razem z Kaliną Słaboszowską, doktorantką Zakładu Nauk Pomocniczych Historii, Źródłoznawstwa i Metodologii Historii Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego, przedstawimy Wam miasto, które nigdy nie istniało, miasto-metaforę. Porozmawiamy o Księdze o Mieście Pań, autorstwa jednej z najwybitniejszych średniowiecznych pisarek, Krystyny de Pizan, uznawaną przez wielu uznawana za “pierwszą feministkę” w historii Europy. W XIV i XV wieku są dyskusje na temat tego czy umiejętności czytania i pisania psują kobiety, czy są im potrzebne, czy w ogóle kobiety mają możliwości intelektualne pozwalające na przetwarzanie tego literackiego dziedzictwa kulturowego - wspomina Kalina. To właśnie w tych okolicznościach Krystyna rozwija się intelektualnie, mając możliwość korzystania z królewskiej biblioteki francuskiego króla, Karola V. Jej przyjemne życie, zostało nagle przerwane serią tragicznych wydarzeń, które zagroziły przyszłości jej i bliskich. Krystyna nie poddała się i postanowiła wziąć na swoje barki utrzymanie rodziny, stając się pierwszą w historii kobietą, która utrzymywała się z działalności literackiej. Ba! Można powiedzieć, że była również pierwszą kobietą, która prowadziła własne “wydawnictwo”, czyli skryptorium, w którym przepisywano i pięknie iluminowano księgi. Czym jest owo “miasto Pań”? Kto je zamieszkiwał? Dlaczego to właśnie “miasto” stało się podstawą dla opowieści Krystyny? Jak sytuacja społeczna, polityczna, a także kultura miejska późnośredniowiecznej Europy wpłynęła na konstrukcję dzieła? Czy Krystyna rzeczywiście jest "pierwszą europejską feministką"? Zapraszamy do odsłuchania!

3 LUG 2023 · Samochody czy transport publiczny i rower? Zieleń czy beton? Usługi publiczny czy prywatne? Mieszkania własnościowe czy komunalne? Planowanie przestrzenne czy “wolna amerykanka”? To jedne z wielu pytań, które wywołują zażartą dyskusję o współczesnych miastach. Jak się okazuje, wiele z nich porusza problemy, nad którymi debatowali nasi przodkowie już na przełomie XIX i XX wieku. Wraz z drem Kamilem Śmiechowskim z Wydziału Filozoficznego-Historycznego zapraszamy Was na cofnięcie się o ponad 100 lat i przyjrzeniu się jak wygląda kondycja miast w Królestwie Polskim, “Mamy do czynienia z sytuacją, że Warszawa ma na początku XX wieku dwa gmachy szkolne - podczas gdy Kraków ma w tym samym czasie 33 - czyli staje się miastem analfbateów” - wspomina Kamil Śmiechowski. Jakie pomysły mieli polscy intelektualiści tego okresu na poprawę tzw. “kwestii miejskich”? Czy problemy, które diagnozowali różniły się wielce od naszych, współczesnych? Czy przynajmniej niektóre z proponowanych rozwiązań są nadal aktualne? Zapraszamy do wysłuchania!

31 MAG 2023 · II Rzeczpospolita jest tematem, który w przestrzeni publicznej odbieramy najczęściej w dwóch odmiennych rzeczywistościach. Idealnie to widać przy opisywaniu problematyki mieszkalnictwa tego okresu. Z jednej strony lubimy mówić o śmiałych i nowoczesnych założeniach modernistycznych osiedli, nowoczesnych rozwiązaniach technicznych i próbach tworzenia stworzenia prawdziwych “miast XX-go wieku”. Z drugiej - ciężko ominąć temat “ciepłych łóżek”, rodzin wielodzietnych gnieżdżących się w jednoizbowym mieszkaniu bez dostępu do światła, dołów kloacznych zamiast toalet. Kto budował w Polsce mieszkania? Jakiej jakości? Czy każdy mógł sobie pozwolić na własne cztery kąty? Jaka w budownictwie mieszkaniowym była rola młodego państwa polskiego? Na opowieść o problemach mieszkaniowych Polek i Polaków okresu międzywojennego zabieramy Was razem z doktorem Marcinem Szymańskim z Wydziału Historyczno-Filozoficznego Uniwersytetu Łódzkiego.

31 MAR 2023 · Zapraszamy na dwuczęściową serię opowiadającą o historii jednego z trzech najbardziej znanych osiedli drewnianych w Warszawie - Osiedla Przyjaźń. W drugiej części, Wiktor rozmawia z Jurgą Kraużlis, Joanna Zamorską oraz Bożeną Głodkowską - aktywistkami nie tylko związanymi z życiem i historią Osiedla Przyjaźń i zaangażowanymi w powstanie, ale również jego wieloletnimi mieszkankami! Dzięki temu “suche fakty” z przeszłości Osiedla są uzupełnianie dygresjami i ciekawymi opowieściami z życia osobistego. Prawdziwa “żywa historia” 😀

28 FEB 2023 · Zapraszamy na dwuczęściową serię opowiadającą o historii jednego z trzech najbardziej znanych osiedli drewnianych w Warszawie - Osiedla Przyjaźń. W pierwszej części, Dąbrówka Lipska, członkini Zespołu ds. Ekspertyz i Analiz Zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa, opowiada o okolicznościach powstania i pierwszych latach funkcjonowania Osiedla, stworzonego z myślą o budowniczych Pałacu Kultury i Nauki. Odtwarzamy chronologię, poznajemy fakty, a także rozprawiamy się z mitami, które narosły w opowieściach o Osiedlu przez kolejne dziesięciolecia. Część druga, opowiadająca o okresie studenckim Osiedla, wyjdzie już za miesiąc 🙂

31 GEN 2023 · Naszą tegoroczną podróż po miastach zaczynamy od cofnięcia się do okresu Późnego Antyku, w rejon basenu Morza Śródziemnego. Poruszając się po wschodniej części Cesarstwa Rzymskiego, odwiedzając najważniejsze metropolie tego regionu jak Aleksandria, Antiochia czy Konstantynopol, opowiemy sobie o specyfice wielkich miast: kto w nich mieszkał, stanowił elitę, o będących persona non grata, a także jak liczne konflikty na tle religijnym, z jakimi mamy do czynienia w IV i V wieku, wpłynęły na sytuację ich mieszkańców. Łatwo się zgubić w zatłoczonych i hałaśliwych uliczkach antycznego świata! Aby tego uniknąć, poprosiliśmy o pomoc przewodnika, którym jest dr Paweł Filipczak z Katedry Historii Bizancjum Wydziału Historyczno-Filozoficznego Uniwersytetu Łódzkiego. Za wspaniałą wycieczkę pięknie dziękujemy, a Was zachęcamy do odsłuchania! Bene vobis!