30 OTT 2020 · Jerzy Konrad Maciejewski (1899–1973) do udziału w wojnie polsko-ukraińskiej zgłosił się na ochotnika w wieku zaledwie 19 lat. Walczył w 19. Pułku Odsieczy Lwowa. Regularnie wysyłał listy do rodziny, w których otwarcie opisywał zarówno wydarzenia wojenne, jak i życie na tyłach frontu, np. to, jak żołnierze traktują ludność cywilną. Listy czytał: Jakub Wesołowski Intro i outro: Maja Komorowska Komentarz: Agnieszka Knyt Nagranie i montaż: Radek Sączek

29 OTT 2020 · W październiku 1926 ukazał się pierwszy numer „Małego Przeglądu” – cotygodniowego dodatku do „Naszego Przeglądu”, największej polskojęzycznej gazety żydowskiej w dwudziestoleciu międzywojennym. Był to dodatek dla dzieci, tworzony przez nie same – do dziecięcej redakcji nadchodziły listy pisane przez ich rówieśników. Publikowano korespondencję dotyczącą pozornie błahych spraw, zgodnie z podejściem pomysłodawcy i założyciela „Małego Przeglądu”, Janusza Korczaka: nie ma rzeczy nieważnych, jeśli nas dotyczą. W latach 30. w listach od czytelników swoje odbicie znalazł narastający w kraju antysemityzm. Listy czytali: Urszula Kosik, Jakub Wesołowski Intro i outro: Maja Komorowska Komentarz: Adam Safaryjski Nagranie i montaż: Radek Sączek

27 OTT 2020 · Zaskakujący obraz getta w Warszawie – w listach uwięzionej tam od października 1940 młodej dziewczyny, Haliny Szwambaum, pisanych do Stefanii Liliental, żyjącej wraz z synkiem po tzw. „aryjskiej” stronie miasta. W świat getta (w latach 1941–42) wprowadza nas ktoś, kto mu nie uległ, komu siłą odebrano wolność zewnętrzną, ale nie odebrano mu wolności wewnętrznej. Listy czytała: Urszula Kosik Intro i outro: Maja Komorowska Komentarz: Hanna Antos Nagranie i montaż: Radek Sączek

26 OTT 2020 · Listy Jana Jakubowskiego, wysyłane do najbliższych z jednostki wojskowej w latach 1969–72. Autor początkowo entuzjastycznie opisuje codzienność na służbie, jednak w późniejszej korespondencji coraz wyraźniej widać zmęczenie, zarówno psychiczne i fizyczne, totalną instytucją wojska. Listy czytał: Jakub Wesołowski Intro i outro: Maja Komorowska Komentarz: Dominik Czapigo Nagranie i montaż: Radek Sączek

25 OTT 2020 · Listy Ewy Wójciak, aktorki alternatywnego Teatru Ósmego Dnia, poprzez sztukę komentującego peerelowską rzeczywistość, pisane w latach 1985–86 do przyjaciół z teatru, którzy emigrowali na Zachód. Listy czytała: Ewa Wójciak Intro i outro: Maja Komorowska Komentarz: Zbigniew Gluza Nagranie: Radek Sączek, Jakub Staśkowiak Montaż: Radek Sączek

23 OTT 2020 · Listy studentki socjologii i młodej nauczycielki do rodziców i siostry z lat 1949–53. Późniejsza słynna profesor socjologii Hanna Świda-Ziemba (1930–2012) opisuje swoim bliskim realia nauki i pracy w stalinowskiej rzeczywistości Peerelu. Listy czytała: Urszula Kosik Intro i outro: Maja Komorowska Komentarz: Dominik Czapigo Nagranie i montaż: Radek Sączek

23 OTT 2020 · Bogdan Rostropowicz miał 16 lat, gdy wybuchło powstanie warszawskie. Od samego początku brał w nim udział, jednak pod koniec sierpnia 1944 w drodze z placu Wilsona na Stare Miasto jego oddział został rozbity przez Niemców. Bogdan wraz z kilkunastoma ocalałymi kolegami pod osłoną nocy ruszył z powrotem na Żoliborz, ale zabłądził i trafił na cmentarz Powązkowski. Aby nie trafić wprost w ręce nieprzyjaciela, spędził tam kilka dni i na 12 stronach swojego szkolnego zeszytu pisał listy do rodziców. Listy czytał: Jakub Wesołowski Intro i outro: Maja Komorowska Komentarz: Hanna Antos Nagranie i montaż: Radek Sączek

18 OTT 2020 · Korespondencja przyjaciół między gettem i tzw. aryjską stroną miasta, pochodząca z Podziemnego Archiwum Getta Warszawskiego, utworzonego przez historyka Emanuela Ringelbluma i członków założonej przez niego tajnej organizacji „Oneg Szabat”. Zebrane przez nich dokumenty stanowią jedno z najważniejszych świadectw o zagładzie Żydów polskich. Dwie z trzech części Archiwum ukrytych na terenie getta, które udało się odnaleźć, wpisano na listę UNESCO „Pamięć Świata” jako zabytek światowego dziedzictwa (dziś znajdują się w zbiorach Żydowskiego Instytutu Historycznego). Listy czytał: Sławomir Holland Komentarz: Hanna Antos Nagranie i montaż: Radek Sączek

16 OTT 2020 · Józefa Radzymińska (1921–2002), w czasie II wojny łączniczka AK, po wojnie trafiła do Argentyny, skąd nie chciała wrócić do Polski. W liście do siostry, pisanym w Buenos Aires w 1955 roku, tłumaczy – dlaczego podjęła decyzję o emigracji. List czytała: Urszula Kosik Komentarz: Adam Safaryjski Nagranie i montaż: Radek Sączek

14 OTT 2020 · Piękna historia miłosna. Bolesław Rudnicki poznał Wandę w pociągu i… zakochał się od pierwszego wejrzenia. Było lato 1938. Po wybuchu II wojny odnaleźli się w bombardowanej Warszawie i 23 września wzięli ślub. Tydzień później Bolesław trafił do obozu jenieckiego w Woldenbergu, skąd regularnie dwa–trzy razy w miesiącu, od pierwszego dnia aż do wyzwolenia w 1945 roku, wysyłał ukochanej żonie listy, z których wybór prezentujemy. Listy czytał: Sławomir Holland Komentarz: Adam Safaryjski Nagranie i montaż: Radek Sączek