مذاکرات وین به‌یکی از معماها و گره‌های کور سیاسی تبدیل شده است. از پنجشنبه گذشته (توقف مذاکرات و بازگشت طرفها به پایتخت‌ها)، تا پنجشنبهٔ پیش‌ رو (ادامهٔ مذاکرات)، مواضع طرفهای ذی‌ربط، میز برجام را بغرنج، درهم ریخته و مبهم نشان می‌دهد.

در پایان ۶دور از مذاکرات پیشین، کفهٴ سنگین مواضع طرفهای غربی، خوشبینی، تمایل برای امتیاز دادن و حتی تشویق رژیم بود؛ اما اکنون مواضع آنها سرخوردگی، ناامیدی از یک چشم‌انداز روشن، تهدید، روی میز آوردن طرح‌های B و اخطار و بالابردن چماق اقدام نظامی است. کار به‌جایی رسیده که در حالی که دور هفتم مذاکرات وین هنوز جریان دارد، اسراییل وزیر دفاع و رئیس موساد را به واشنگتن می‌فرستد تا در دیدار با مقامات ارشد دولت بایدن، برای حملهٔ نظامی به رژیم فشار بیاورند؛ رویترز از «بی‌میلی واشنگتن از کنار گذاشتن کامل تحریم‌ها» خبر می‌دهد؛ واشنگتن پست از «رو به پایان بودن زمان مذاکرات برای رژیم ایران» می‌نویسد و تأکید می‌کند «در صورت شکست مذاکرات، خطر تشدید تنش نظامی افزایش خواهد یافت»؛ هیل، نشریهٔ کنگرهٔ آمریکا می‌نویسد رژیم ایران از مذاکرات برای فریب جهت سرعت بخشیدن به برنامهٔ هسته‌یی خود استفاده می‌کند و تلگراف انگلستان از «دروغ‌های رژیم ایران» و «جاه‌طلبی اتمی این رژیم» می‌گوید و از ضرورت «اتخاذ یک موضع قاطع» در برابر رژیم توسط غرب می‌نویسد.



در این میان حملهٔ پهپادی به سایت اتمی نطنز هم مزید بر علت می‌شود؛ رژیم دستپاچه شده و ضمن ضد و نقیض‌گویی‌های بسیار، دست‌آخر و به‌طور رسمی مدعی می‌شود آن انفجار مهیب ناشی از یک مانور پدافندی، به‌منظور آزمایش سامانهٔ موشکی‌اش بوده است! اما روزنامهٔ القبس فاش می‌کند که ۵پهپاد به‌مدت بیش از ۴۰دقیقه در بالای سایت نطنز در حال پرواز بوده‌اند.

در چنین شرایطی، رژیم کماکان بر مواضع پیشین خود پافشاری می‌کند که در رأس آنها لغو یکبارهٔ تحریم‌ها و دادن تضمین توسط آمریکا، برای خارج نشدن هیچ دولت دیگری در کاخ سفید، از برجام است.

اما چرا رژیم چنین موضعی می‌گیرد؟ با این‌که طرف‌های مقابل بارها گفته‌اند این شروط رژیم حتی جای بررسی ندارد و پیشاپیش آن را رد کرده‌اند؟ آن هم در تعادل‌قوایی که تهدیدهای رژیم، جز کشیدن چکهای بی‌محل نیست.

با اندکی دقت در مواضع رژیم، می‌توان دید که در شلوغ کاریها و شاخ و شانه کشیدنهای رژیم، یک دوگانه‌گویی معنادار هست. از یک‌طرف خطیب‌زاده از لغو کامل تحریم‌ها حرف می‌زند، اما در عین‌حال می‌گوید نظام «برای رسیدن به‌یک توافق خوب، عزم جدی دارد!» (۱۵ آذر).



علت این دوگانه‌گویی، سردرگمی رژیم است. نمی‌داند از دو مسیری که در برابرش هست، یعنی مسیر زهرخوری و دست‌کشیدن از (به‌قول خودش) مؤلفه‌های قدرت نظام (اتمی، موشکی و تروریسم)؛ و مسیر رویارویی با جامعهٔ جهانی و ادامه و سخت‌تر شدن تحریم‌ها و ارجاع پرونده‌اش به شورای امنیت، کدام مسیر را انتخاب کند! از این رو یکی به میخ تهدید و قلدرمنشی می‌زند، یکی به‌نعل ادامهٔ مذاکره!

با نزدیک شدن به روز پنجشنبه و آغاز دوبارهٔ گفتگوها، البته باید بیشتر منتظر خط و نشان‌کشیدنهای کذایی رژیم بود؛ اما آن روی سکهٔ این مواضع به‌ظاهر از موضع بالا، بلاتکلیفی، سردرگمی، ضعف، نگرانی و وحشت است که بازتاب بلاتکلیفی خامنه‌ای می‌باشد.