در دومین روز آغاز مذاکرات دور هفتم مذاکرات احیای برجام در وین، بازار گمانه‌زنی‌های ناظران سیاسی دربارهٔ فرجام این مذاکرات گرم و در عین‌حال ضد و نقیض است. برخی مانند نمایندهٔ روسیه در این مذاکرات، نسبت به‌آن ابراز خوش‌بینی می‌نمایند، اما اکثراً با یأس و بدبینی یا دست‌کم تردید به‌آن می‌نگرند؛ از جمله نیویورک‌تایمز (۸آذر) می‌نویسد: «همهٔ علائم حاکی از راهی پرسنگلاخ در پیش روست».

با اندکی تأمل می‌توان دریافت که این گمانه‌زنی‌های متفاوت و متناقض اساساً ناشی از اظهارات و مواضع ضدونقیض ایادی و مقامات دست‌اندرکار رژیم آخوندی است:

از یک‌سو باقری رئیس هیأت مذاکره‌کننده اتمی رژیم می‌گوید: «۶دور مذاکرات قبلی یک پیش‌نویس است نه یک توافق، پیش‌نویس هم محل مذاکره است. همه مباحث شش دور گذشته قابل مذاکره است».

خطیب‌زاده سخنگوی وزارت‌خارجه رژیم نیز بعد از پایان دور اول مذاکرات گفت: «آنچه که در وین اتفاق می‌افتد، تمرکز بر رفع تحریم‌هاست. چیزی نه کمتر از این را می‌پذیریم و نه به‌بیشتر از آنچه در برجام در حوزه هسته‌یی آمده است، تعهدی می‌دهیم».



اما از سوی دیگر همین مقامات علائمی از کوتاه‌آمدن می‌دهند:

خطیب‌زاده در نشست خبری (۸آذر) خود می‌گوید: «اگر ایالات متحده برای رفع واقعی تحریم‌ها بیاید، قطعاً می‌تواند بلیت بازگشت به‌اتاق برجام را هم دریافت بکند». زیر لایهٔ نازک گزافه‌گویی ظاهری این سخن، دست برداشتن رژیم از موضعش مبنی بر خودداری از مذاکرات مستقیم با آمریکا و نشستن پشت یک میز را (مگر در شرایطی که آمریکا اعلام کند که به‌برجام برگشته و کلیهٔ تحریم‌ها را لغو کرده) می‌توان دید.

در یک موضع‌گیری مشابه دیگر، رئیسی جلاد در تماس تلفنی با رئیس‌جمهور فرانسه بدون اشاره به‌لغو همهٔ تحریم‌ها و دو شرط دیگر رژیم، گفت: «اگر آمریکایی‌ها تحریم‌ها را بردارند و اروپایی‌ها هم به‌تعهدات خود عمل کنند، به‌هیچ عنوان نگران انجام تعهدات از جانب ایران نباشید» (تلویزیون رژیم ـ ۹آذر).

این «علائم» تنها در لفظ نیست، بلکه رژیم تا همین جا، در عمل نیز از برخی دعاوی عمدهٔ خود عقب‌نشینی کرده، از جمله از اصرار بر این‌که «۶دور مذاکرات قبلی یک پیش‌نویس است نه یک توافق» و مذاکرات بایستی از صفر شروع شود؛ کما‌این‌که اولیانف نمایندهٔ روسیه در آژانس فاش کرد «مذاکرات از جایی که در ۲۰ژوئن متوقف شده بود ادامه خواهد یافت» (تلگرام خبرگزاری فارس).



معنی این دوگانه‌گویی و مواضع ضد و نقیض چیست؟ آیا باید آن را یک تاکتیک هوشیارانه و بازی سیاسی برای امتیازگیری تلقی کرد یا ناشی از ضعف و بن‌بست و در گل ماندگی؟ واقعیتهای سیاسی و مهمتر از همه واقعیت تعادل‌قوای به‌کلی نابرابر، تابلو دوم را تأیید می‌کند. اعترافات مهره‌ها و رسانه‌های حکومتی نیز بیانگر آن است که لاف و گزافهای رژیم، مخاطب اصلی‌اش داخلی و اساساً نیروهای خود رژیم است؛ چرا که نیروهای رژیم می‌پرسند چگونه است «همانهایی که مدعی بودند مذاکره به‌معنی خیانت است، روانه وین شده‌اند» (روزنامهٔ حکومتی جهان صنعت ـ ۸آذر).

در مورد تعادل‌قوای موجود، ساداتیان سفیر سابق رژیم در انگلستان، می‌گوید: «جمهوری اسلامی چاره‌ای جز مذاکره کردن ندارد (زیرا). پرونده اتمی به‌شورای امنیت برود قطعاً روسیه و چین وتو نخواهند کرد» (سایت حکومتی دیده‌بان ایران ـ ۹آذر).



فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت مجلس قبلی ارتجاع نیز با تمسخر تیم مذاکره‌کننده رژیم و ژست‌های تبلیغاتی آن گفت: «تیم مذاکره‌کننده اگر بخواهد بیانیه بدهد در همین تهران بیانیه می‌داد نیازی نبود به‌وین بروند» (سایت حکومتی رویداد۲۴ـ ۹آذر).

اما این سخنان به‌معنی آن نیست که خلیفهٔ ارتجاع تصمیم گرفته، این دور از مذاکرات آخرین دور باشد؛ خیر! تا آنجا که به‌خواست و تمایل خامنه‌ای برمی‌گردد، او می‌خواهد تا آنجا که «توان» دارد، زمان تعیین‌تکلیف یا در واقع زمان سر کشیدن جام‌زهر را به‌عقب بیندازد تا شاید حریف را خسته کرده و امتیازی ولو اندک بگیرد تا لااقل نزد نیروهای داخلی و برون‌مرزی‌اش حفظ آبرو کند. اما واقعیت دهشتناک این است که تیک‌تاک ساعت و عنصر زمان قویاً علیه رژیم است و ادامهٔ تحریم‌ها و تشدید آن، ساعت انفجار محتوم دیگ بخار جامعه‌یی را که از آستانهٔ تحمل عبور کرده، هر روز و هر لحظه نزدیکتر می‌کند و این ولی‌فقیه ارتجاع است که کماکان بر سر دوراهی مرگبار باید تصمیم بگیرد آیا سرکشیدن جام‌زهر برجام۲ و دست کشیدن از اتمی، موشکی و نیروهای نیابتی‌اش و در نتیجه تنزل بی‌پایان» و «محو ولایت فقیه» را انتخاب می‌کند یا خطر انفجار جامعهٔ به‌ستوه آمده و «فعال شدن مکانیسم ماشه و دست‌زدن به‌انتحار» را به جان می‌خرد؟