زر امیرابراهیمی، بازیگر ایرانی، با کسب جایزه بهترین بازیگر زن در جشنواره کن، نه تنها گام بزرگی برای هنرمندان ایرانی برداشت، که یک‌شبه به نمادی برای بسیاری ایرانیان تبدیل شد: زنی که ققنوس‌وار از خاکستر برخاست و به اوج افتخار رسید.

«عنکبوت مقدس» ساخته علی عباسی است، کارگردان متولد ایران و شهروند دانمارک. این فیلم با خلق فضای مشهد در ۲۰ سال پیش، و با الهام از ماجرای قتل زنان کارگر جنسی به‌دست مذهبی متعصبی به نام سعید حنایی، فیلمی موفق ساخت که گواهی است از توانایی‌های روزافزون سینمای ایرانی دور از وطن.

سابقه بازیگری زر البته به سال‌ها قبل باز‌می‌گردد. ۱۹ ساله بود که در «انتظارِ» محمد نوری‌زاد بازی کرد، فیلمی که کارگردانش سال‌ها از چهره‌های نظام بود و امروز از جدی‌ترین منتقدانش است و در زندان به سر می‌برد.

او در سریال «نرگسِ» سیروس مقدم در نقش «زهره» درخشید. اما ناگهان انتشار ویدیویی از زندگی‌ خصوصی‌اش باعث شد راهی جز ترک وطن نبیند. پس از ترک ایران، می‌بایست در فرانسه حرفه‌اش را دنبال می‌کرد و امروز، پس از سال‌ها تلاش، در اوج سینمای جهان قرار گرفت.

در سخنانش هنگام دریافت جایزه کن، به فارسی و انگلیسی، از دو عامل گفت: یکی اینکه همیشه و همه‌جا «سینما» همراهش بود و انگار نقش فرشته نجات را در زندگی‌اش بازی کرد؛ و دیگر اینکه خوشحالی و موفقیت برای او «مفاهیمی عمومی و جمعی‌اند» و دلش با آبادان و با ایران است.

جای تعجبی ندارد که جمهوری اسلامی با این بزرگداشت زر دستپاچه شده و به واکنش‌های رقت‌بار اما قابل پیش‌بینی روی آورده باشد. محمد خزاعی، رئیس سازمان سینمایی، در واکنش، مدعی شد که هنر واقعی نه از آنِ «عنکبوت مقدس» که از آنِ عباس کیارستمی بوده است؛ گویی فراموش کرده‌اند وقتی کیارستمی هنگام دریافت نخل طلای کن با کاترین دونوو روبوسی کرد، حکومتی‌ها چطور به دنبالش افتادند!