“Kıyamet” eski zamanlarda İsrafil’in borusunu öttürmesiyle başlayıp bir defada olup bitecek tekil bir olaydı. Şimdiyse “seküler” kıyamet, yani “bizim dünyamızın sonu”, ağır çekimde gerçekleşiyor, alıştıra alıştıra gerçekleşiyor. “Eşitsiz ve bileşik kıyamet”, yani süreklileşmiş yıkım, kapitalizmin işleyiş yasalarından biri. Kıyamet kâh Union Carbide şirketinin tarım ilacı fabrikasında gerçekleşen gaz sızıntısının yaklaşık dört bin insanın ölümüne neden olduğu Bhopal’de çıkar karşımıza kâh Avustralya ya da Amazonlardaki dev yangınlarda. Kapitalist kıyamet kâh Bangladeş’te Rana Plaza’nın çöküşünde kâh Beyrut limanında stoklanmış amonyum nitratın neden olduğu büyük patlamada kâh Soma’da görünür.

Tüm bu felaketler “reel kapitalizmin”, yani “gerçekte var olan” kapitalizmin olmazsa olmazıdır. Sermaye yıkmadan yaratamaz, büyüyemez. “Felaket kapitalizmi” sadece âfetleri yeni bir kâr kapısı, bir fırsat olarak değerlendirmekle kalmaz, aynı zamanda bilfiil felaket üretir. Felaket kapitalizminin rutin işleyişi içerisinde kârlı bir felaket, daha da kârlı bir başka felaketin koşullarını yaratır, böylece felaketlerin birbirini izlediği bir kıyamet döngüsü ile karşı karşıya kalırız. Bu kıyamet döngüsünün kapitalizme içkin süreçler ve mekanizmalar vasıtasıyla durdurulabilmesi mümkün değildir.

Ekolojik yıkımın ve pandeminin ortasında bu süreklileşmiş kıyameti durdurmak ancak bir kıyamet sonrası perspektifle, kıyameti yeni bir dünya kurmak için bir seferberlik çağrısı saymakla mümkün. Foti Benlisoy, 2021'de Habitus Kitap etiketiyle yayımlanan Kapitalist Kıyamet: Sermaye mi Dünya mı? kitabında bu tezleri savunuyor. Kapitalist Kıyamet üzerine Benlisoy ile Şenay Aydemir'in sohbetini burada izleyebilirsiniz.