Joe Biden’ın başkanlığı sonrası ABD-Türkiye ilişkilerinde tansiyon yüksek. Aradan onca zaman geçmesine rağmen Biden henüz Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın telefon çağrılarına geri dönmüş değil.

Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, ABD ile ilişkileri yumuşatmak için bir hamle bağlamında S-400 füze savunma sistemi için “Girit formülü uygulanabilir” görüşünü dile getirdi.

Hemen akşamında ise Bloomberg’e konuşan Türk yetkililer, Ankara’nın S-400 konusunda tavize hazır olduğu mesajını verdiler.

Daha önce Kıbrıs’ın Rusya’dan aldığı S-300 sistemi sonrası Avrupa Birliği üyeliği nedeniyle kriz çıkmıştı.

Yunanistan, S-300’leri Kıbrıs’tan Girit Adası’na taşıyarak bir depoya kilitlemişti.

Akar’ın önerdiği “Girit formülü” bu...

Ancak Akar ve Türk yetkililer, bunu ABD’nin Suriye’de işbirliği yaptığı PYD/YPG yapılanmasını Türkiye gibi “terörist örgüt” ilan etmesi şartına bağlıyor.

Ancak ABD’de yönetime yeni gelen kadrolar, Kürtlere daha sıcak bakan isimlerden oluşuyor.

Peki, işin Rusya tarafına bakılacak olursa Putin bu işe ne der?

Moskova’dan programında Rusya uzmanı Dr Kerim Has ile S-400 modeli için önerilen ‘Girit modeli’nin hayata geçirilmesi durumunda olası senaryoları konuştuk.

“S-400’ler yüzünden ABD-Rusya arasında sıkışan Erdoğan, ‘kırk katır mı kırk satır mı’ deyiminde olduğu gibi iki senaryonun da kendisini çıkmaza sürükleyeceği kritik bir eşikte” diyen Has, “ABD baskısıyla ‘eller ayırsa bile, yollar ayırsa bile’ Erdoğan’ın ‘siyasi bekâ’ kaygısıyla Rus S-400’lerinden ayrılması hiç de öyle kolay olmayacak” görüşünü dile getiriyor ve ekliyor:

“Erdoğan, S-400’leri ‘Girit Modeli’ kılıfı altında ya mezara gömeceği ya da fezaya göndereceği yönünde sinyaller veriyor ama Ankara’ya yeni parti S-400 satma arefesindeki Kremlin’de bu planın kabul görmesi pek mümkün değil.

15 Temmuz’un ‘diyeti’ ve ‘sus payı’ olarak ‘acil kodla’ alınan S-400’lerden caydığı takdirde Erdoğan’ın Rusya’ya yeni ‘bedeller’ ödemek zorunda kalacağı kanaatindeyim. Moskova’nın elindeki S-400 kozlarının ABD’nin ‘değneğinden’ aşağı kalır yanı yok: İdlib’den yenilenecek Gazprom-BOTAŞ anlaşmasına, Suriye Kürtlerinden 15 Temmuz’a, Zarrab’ın Rusya’ya taşıdığı bavullardan IŞİD dosyalarına…”

Programda ayrıca Rus medyasının, Ankara’nın İdlib’de SİHA’larla topladığı istihbaratı yeni saldırılar için cihatçılara transfer ettiği yönünde haberler servis etmesini de konuştuk.

Has, “Umarım, Rusya’yla ilişkileri gerip S-400’lerden caymanın yolunu yapmak için bir ‘bahane’ aranmıyordur” diyor.

Öte yandan 2015’te düşürülen Rus uçağının pilotunu öldürdüğü söylenen militanların komutanının şimdilerde cezaevinden tahliye edilmesine de değinen Rusya uzmanı Kerim Has, “Çakıcı olayındaki gibi Türkiye’de Erdoğan iktidarı ve paydaşları arasındaki güç mücadelesinin bir sonucu olabilir” yorumunu yapıyor ve şunları kaydediyor:

“Süleyman Soylu’nun yeni 15 Temmuz söylemiyle doğrudan tehdit ettiği Erdoğan’ın Batıyla ilişkilerinde ‘frenleyici rol’ oynayacağı görülüyor, Erdoğan, S-400’ler yüzünden bir de içeride Akar-Soylu ikileminde kalabilir.”