Witam was w pierwszym odcinku podkastu Hiszpańskie Historie. Będziemy się tutaj uczyć języka hiszpańskiego przy pomocy historii Hiszpanii oraz historii Ameryki Łacińskiej. Powiedziałem będziemy się uczyć ponieważ ja sam też uczę się teraz hiszpańskiego. W nagraniach będzie mi pomagać mój nauczyciel hiszpańskiego, który z wykształcenia jest historykiem. Zaczniemy od historii Hiszpanii z czasów Napoleońskich. To co się wtedy wydarzyło miało ogromny wpływ nie tylko na Hiszpanię, ale także na Amerykę Łacińską.

W 1789 we Francji wybucha rewolucja francuska. W 1795 po trzecim rozbiorze z mapy Europy zniknęła Polska. A w 1804 Napoleon zostaje cesarzem Francuzów. Co w tym czasie dzieje się w Hiszpanii? Dla ułatwienia będziemy używać czasu teraźniejszego.
Fernando VII de España es hijo de Carlos IV y María Luisa de Parma.
W Hiszpanii na tronie zasiada Karol IV (Carlos cuarto). Ma syna o imieniu Ferdynand, który będzie znany jako Ferdynand VII (Fernando septimo). Ma on pewne związki z Polską.
Su tatarabuelo es el rey de Polonia Stanisław Leszczyński.
Po hiszpańsku dziadek to abuelo, pradziadek to bisaubelo, a prapradziadek to tatarabuelo. Prapradziadkiem Ferdynanda VII był Stanisław Leszczyński, król Polski. Jego córka Maria Leszczyńska była żoną króla Francji Ludwika XV, tak więc można powiedzieć, że jego pradziadkiem (bisabuelo) był król Francji Ludwik XV. Jak Ferdynand VII doszedł do władzy?
En 1808 Carlos IV abdica y Fernando VII se convierte en el rey de España.
Ferdynand spiskował przeciwko swojemu ojcu licząc na pomoc Napoleona. Ostatecznie w 1808 roku Karol IV abdykuje i królem zostaje Ferdynand VII. Miał on bardzo dobre stosunki z Napoleonem. Przynajmniej tak mu się wydawało.
Él piensa que Napoleón es su amigo pero Napoleón lo obliga a abdicar
y convertir a su hermano José (el Rey Intruso) en el Rey de España.
On myśli, że Napoleon jest jego przyjacielem, ale Napoleon zmusza go do abdykacji i królem Hiszpanii robi swojego brata Józefa Bonaparte. Hiszpanie tego nowego króla nazywają królem intruzem (el Rey Intruso).
Działo się to wszystko w 1808 roku. Ferdynand VII został królem, potem stracił władzę, na rzecz Józefa, brata Napoleona.
Los soldados polacos ayudan a Napoleón en sus conquistas.
W armii Napoleona byli także Polacy, którzy pomagali mu w jego podbojach.
Por ejemplo, ganan la batalla de Somosierra en 1808
Na przykład Polacy pomogli Napoleonowi wygrać bitwę pod Somosierrą. Jest możliwe, że bez tej wygranej Napoleon nie podbiłby Hiszpanii, a tak cała Hiszpania wpadła w jego ręce. Cała z wyjątkiem miasta Kadyks, które znajduje się na półwyspie. Kadyks po hiszpańsku to Cádiz. Wydarzyło się tam coś ważnego, ale nie wyprzedzajmy faktów.
Polacy pomagali Napoleonowi aż do końca.
y ayudan a Napoleón el emperador de Francia en la invasión de Rusia en 1812.
W 1812 polskie wojsko pomagało Napoleonowi podczas inwazji na Rosję, która skończyła się klęską.
Co się wtedy dzieje w Hiszpanii?
En 1813, Fernando VII recupera el trono.
W 1813 roku Ferdynand odzyskuje tron Hiszpanii. W międzyczasie wydarzyły się jednak dwie rzeczy.
en el intertanto suceden dos cosas
Jakie dwie rzeczy się wydarzyły?
En 1810, muchos países de América comenzaron sus procesos de independencia.
Ferdynand był w niewoli od 1808 do 1813, w tym czasie, w roku 1810 w wielu krajach Ameryki Łacińskiej powstały miejscowe rządy. W taki sposób rozpoczął się proces zdobywania przez te kraje niepodległości. Ale w 1812 roku wydarzyło się coś dużo ważniejszego.
En 1812 diputados de espana y america crean la Constitución politi’ca de la monarqui’a espanola más conocida como la Constitución de Cádiz o simplemente como la Pepa.
My Polacy mamy swoją Konstytucję 3 maja, a Hiszpanie i Latynosi Konstytucję z Kadyksu, którą się nazywa la Pepa. W 1812 roku całą Hiszpania była jeszcze w rękach Francuzów. Nie zdobyli oni jednak półwyspu, na którym znajduje się miasto Kadyks. Tam spotkali się posłowie hiszpańscy oraz posłowie z Ameryki Łacińskiej. Razem uchwalili konstytucję znaną jako la Constitución de Cádiz lub po prostu jako la Pepa. Co Ferdynand myślał o ten konstytucji?
Esta constitución limita el poder del rey Fernando.
Ta konstytucja ograniczała władzę króla Ferdynand.
Naturalmente, no le gusta esto y restaura el absolutismo.
Naturalnie to jemu się nie spodobało i postanowił wrócić do władzy absolutnej. Zauważcie, że konstytucję uchwalili nie tylko posłówie z Hiszpanii, ale także z Ameryki Łacińskiej. Gdyby Ferdynand VII ją uznał prawdopodobnie Ameryka Łacińska dalej należałaby do Hiszpanii. On jednak odrzucił tą konstytucję czym przyczynił się do tego, że Ameryka Łacińska postanowiła walczyć o niepodległość. To jednak jest dłuższa historia i wymaga co najmniej kilku audycji. Na dzisiaj to wszystko.
Napiszcie mi co sądzicie o takich audycjach, o ich formie. Możecie skomentować ten odcinek, albo napisać na email: piotr@historiawgdzieci.pl.

Mój nauczyciel ma na imię Andrés, pochodzi z Chile, a lekcji udziela na platformie preply. W notatkach znajdziecie link:
https://preply.com/en/tutor/482372/